بازتاب تفکّر اصلاحی در تفاسیر جدید

آثار نهضت اصلاحی بر تفسیر نگاری قرن چهاردهم مورد بررسی قرار گرفته است.  قرن چهارده هجری با ظهور مصلحان استعمار ستیز و شعارهای بازگشت به اسلام، نهضت تفسیری پی نهاده شد که بزرگ ترین شاخصه آن پرداختن به مسائل اجتماعی و سیاسی بود.  گذار شتابناک به دو دوره شکوفایی و سیر نزولی تمدن اسلامی و ظهور بیدارگران در طلیعه قرن چهارده هجری، زمینه ساز رویکرد نو به تفسیر قرآن گردید.  نویسنده با تبیین زمینه های اجتماعی، فکری سیاسی و اقتصادی جنبش اصلاحی در دو عرصه برون دینی و درون دینی، ابعاد تأثیر این جنبش بر تفسیر قرآن را به کاوش گرفته است. پدید آمدن روش عقلی، جامعه نگری، عقل گرایی که بالطبع مستلزم فرو کاستن منزلت روش تفسیر نقلی (اخبار تفسیری، اسباب نزول( بود و همچنین پرهیز از تفسیر مبهمات، دگرگونی نگاه تاریخی به قرآن و ژرف نگری به داستانها و قصص قرآن، دوری گزیدن از تعصبات مذهبی در تفسیر، رویکرد افزون تر به فلسفه دنیوی آموزه های دینی، پیوسته دیدن معارف قرآن و پیدایی سبک تفسیر موضوعی، ساده نگاری و طرح موضوعات نو پیدای موقتی، جملگی آثاری است که از نهضت اصلاحی برخاسته و بر تفسیر قرآن در قرن حاضر پرتو افکنده است.